Dit heeft niet zo veel met Duits te maken, dat klopt. Maar gezien ik ook een aantal jaren examensecretaris ben geweest, en véél belangrijker: PWS begeleider, weet ik hier ook het een en ander van af. Op deze pagina geef ik je een aantal tips voor het PWS en leg ik kort wat belangrijke dingen uit.
Gezien het profielwerkstuk op veel scholen gedurende de eerste schoolweek wordt geïntroduceerd (of zelfs al wordt afgerond), is dit wel een mooie timing. Ik hoop dat je dit leest vóórdat je je onderwerp voor je profielwerkstuk hebt gekozen, want het onderwerp is key!!
Waarom moet je het profielwerkstuk niet onderschatten?
Veel leerlingen beseffen niet hoe belangrijk het profielwerkstuk op HAVO/VWO is. Het is namelijk een onderdeel van je combinatiecijfer dat uiteindelijk het verschil kan maken aan het einde van het examenjaar. Het eindcijfer van je profielwerkstuk vormt samen met het eindcijfer van maatschappijleer en CKV je combinatiecijfer. Dit cijfer heb je nodig wanneer je op je eindlijst (na afloop van de eindexamens) niet voldoende compensatie hebt. Het is dus wel degelijk zo dat het profielwerkstuk je kan redden wanneer je niet genoeg compensatiepunten hebt. Meer info hierover vind je hier.
Wat is een profielwerkstuk?
Een profielwerkstuk is een onderzoek dat past in een vak uit je profiel. Scholen hanteren hierbij allemaal andere regels: je kunt dit in je eentje doen, maar ook in tweetallen of in een groep. De overeenkomst is wel dat je onderzoek moet beschikken over een hoofdvraag en deelvragen die dus gekoppeld kunnen worden aan een groot vak (waarin je eindexamen doet) binnen je profiel.
Ok, luister: je mag officieel (van DUO) dus ook je profielwerkstuk koppelen aan Nederlands of Engels, maar veel scholen willen dit niet. Vraag mij niet waarom, ik vind het jammer.. Hierdoor moet je soms dus door wat hoepels zeg maar, om jouw favo onderwerp dusdanig te kneden dat het binnen je profieldeel past. Maar goed, wij doen even netjes mee en gaan kijken naar onderwerpen die binnen de verschillende profielen passen.
Onderwerp
Voordat ik een aantal voorbeeld hoofd- en deelvragen ga geven, wil ik één punt heel duidelijk maken: het onderwerp is het belangrijkste onderdeel van je profielwerkstuk. Je wilt namelijk niet urenlang bezig zijn met iets waar je helemaal geen zin in hebt. Zorg er dus serieus voor dat je interesse hebt in je onderwerp.
Hoe vind je nou het perfecte onderwerp? Denk even na: “wat vind ik leuk?” “waar heb ik zin in?” Zodra je dat hebt bedacht, zoek je een manier om dit onderwerp aan een profielvak te koppelen.
Voorbeeld: make-up
Profielvak geschiedenis: ontwikkeling van make-up stijlen gedurende de jaren ’50 tot nu
Profielvak economie: TikTok marketing; welke make-up merken profiteren het meest
Profielvak biologie: hormoonverstorende ingrediënten in make-up en hoe deze omzeilen
Heb je moeite met het verzinnen van een goed onderwerp, hoofd- en deelvragen? Ik kan jou hierbij helpen. Stuur mij gerust een berichtje en dan kijken wij samen naar wat ik voor je kan betekenen.
het onderwerp is het belangrijkste onderdeel van je profielwerkstuk.
Hoofdvraag en deelvragen
Je profielwerkstuk is een onderzoek naar het antwoord op je hoofdvraag. Je bedenkt dus helemaal zelf waar je zoveel uren aan gaat zitten. Deze hoofdvraag mag niet super simpel te beantwoorden zijn en er moet dus wel degelijk onderzoek nodig zijn om deze te kunnen beantwoorden. Anders kun je je combinatiecijfer (wat je pws betreft) wel vergeten. Nogmaals: ga voor goud, je combinatiecijfer is superhandig!
Deelvragen moeten altijd aansluiten op de hoofdvraag. Dat wil zeggen dat de antwoorden op je deelvragen allemaal helpen bij het beantwoorden van de hoofdvraag. Maak het jezelf niet te moeilijk en probeer het bij drie deelvragen te houden. Vier is ook prima, maar denk niet “hoe meer hoe beter”, want het gaat om kwaliteit. Ik zal zo een voorbeeld geven van een hoofdvraag met daarbij passende deelvragen.
Onderzoeksmethoden
Bij het beantwoorden van je deel- en hoofdvragen van je profielwerkstuk moet je gebruik maken van verschillende onderzoeksmethoden. Informatie van internet en uit artikelen/boeken is meestal niet voldoende. Iedere school heeft weer andere regels hoor, maar meestal moet je toch nét iets meer shinen met de uitvoering van je onderzoek. Denk hierbij aan: een interview, enquête, experiment etc. Wil je een mooi combinatiecijfer voor het einde van het schooljaar? Zorg er dan voor dat je minstens drie verschillende onderzoeksmethoden gebruikt om tot de antwoorden van je hoofd- en deelvragen te komen.
Citeren en fraude
Citeren moet tegenwoordig allemaal volgens de APA richtlijnen. Opzich wel handig om dit een keer geoefend te hebben, gezien je op je vervolgstudie hiermee kapot wordt gegooid. In de tabel hieronder geef ik wat voorbeelden van APA citering.
Eerst nog even een stukje over fraude: let op met het knippen en plakken van info. Docenten zijn ook niet gek en hebben al snel door wanneer de tekst te professioneel is. Je mag best wat knippen en plakken, maar je moet gewoon verwijzen naar de bron, dan is er niets aan de hand. De meeste scholen geven meteen een 1 bij het ontdekken van fraude, dus pas alsjeblieft op met je verwijzingen.
Er zijn superveel verschillende richtlijnen van APA, ik heb hier de meest gebruikte even in een tabel gezet.
| Citeren | |
| Verwijzing tussen haakjes | De vogeltjes fluiten “in de zomer meer dan in de winter” (Jansen & Derksen, 2017, p. 233). |
| Narratieve verwijzing | Jansen en Derksen (2017) stellen dat “vogeltjes in de zomer meer fluiten dan in de winter” (p. 233). |
| Een bron zonder paginanummers citeren (bijv. YouTube) | Hoewel vogeltjes in de winter ook vrolijk zijn: “in de zomer fluiten ze meer dan tijdens de wintermaanden” (Jansen en Derksen, 2018, 01:21). |
| Een bron zonder paginanummers citeren (bijv. website) | Door de vogelspotters van Gelderland (https://www.vogelsgelderland.com) is het duidelijk geworden dat de vogeltjes in de zomer meer fluiten dan in de winter. |
| Literatuurlijst | |
| Boek | Achternaam, J. (2020). Titel van het boek: eventuele ondertitel. Uitgever. |
| Tijdschriftartikel | Achternaam, J. (2020). Titel van het artikel. Titel van het tijdschrift, p. 15 |
| YouTube-video | Auteur. (2020, 24 augustus). Titel van de video YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=_link |
| Online krantenartikel | Achternaam, J. (2020, 12 november). Titel van het krantenartikel Krant. https://www.krant.nl/nieuws/link/ |
Let erop dat alle verwijzingen in je literatuurlijst achterin je profielwerkstuk op alfabetische volgorde staan. Hier hoef je zelf niet bij na te denken, Word kan dit voor je doen. Hier staat precies aangegeven hoe je dit snel en eenvoudig kunt regelen.
Logboek
Nog even snel een stukje over het logboek: het meest irritante onderdeel van het profielwerkstuk. Want wie heeft serieus tijd en zin om dit bij te houden? Zorg ervoor dat je dit niet achteraf allemaal moet verzinnen, dat is nog veel erger. Maak kruisjes in je agenda oid, zodat je ongeveer weet wanneer je aan je profielwerkstuk hebt gewerkt en wat je hebt gedaan. Zorg ervoor dat je na afloop aan het minimum aantal uren komt. Aan het einde maak je hier nog even iets moois van. Maak een tabelletje ofzo. Hier een voorbeeld:
| Datum | Activiteit | Tijdsduur in minuten |
| 24.09.2022 | Oriëntatie en mindmap onderwerp | 60 |
| 25.09.2022 | Hoofd- en deelvragen formuleren | 90 |
Taalgebruik
Probeer alsjeblieft niet in spreektaal te schrijven. Maak er iets zakelijks van. Zoals je bijvoorbeeld hierboven in het voorbeeld van het logboek ziet: ik gebruik “tijdsduur in minuten” ipv “hoe lang” bijvoorbeeld.
Gebruik zo min mogelijk “ik”, dat komt ook al stukken zakelijker over.
Voorbeeld:
Niet doen: Ik heb dit onderwerp gekozen, omdat ik vogeltjes leuk vind.
Wel doen: Doordat de vogeltjes in Gelderland altijd mijn interesse hebben gewekt, was de keuze voor het onderwerp van mijn profielwerkstuk snel gemaakt.
Probeer dus ‘moeilijker’ te schrijven. Heb je hier moeite mee? Stuur mij gerust een berichtje, ik help je ook graag bij het maken van het profielwerkstuk.
Voorbeeld hoofdvraag incl. aansluitende deelvragen
Ik blijf nog even bij het make-up voorbeeld van hierboven. Zoals ik al eerder had genoemd, moeten de deelvragen aansluiten op de hoofdvraag. Daarnaast is het ook heel belangrijk dat zowel de hoofd- als de deelvragen heel concreet zijn geformuleerd. Dat wil zeggen: heel duidelijk.
Dus niet: “wat is de invloed van stof x in make-up?” maar
Wél: “Welke invloed heeft langdurig gebruik* van stof x op de huid van adolescenten?”
*er staat hier een sterretje bij, omdat je uiteraard in je inleiding moet toelichten wat je bedoelt met ‘langdurig’. Een half jaar? Één jaar? Zorg ervoor dat dit helemaal duidelijk is.
Voorbeeld: make-up & economie
Hoofdvraag: Welke 3 Amerikaanse make-up merken hebben in 2021 het meest geprofiteerd van TikTok marketing?
Deelvraag 1: Welke Amerikaanse make-up merken zijn in 2021 viral gegaan op TikTok?
Deelvraag 2: Wat was de omzet van deze make-up merken in het jaar 2017 en 2021?
Deelvraag 3: Wat zijn de kosten van de verschillende marketingtechnieken op TikTok?
Als je naar bovenstaand voorbeeld kijkt, zie je dat er na deze 3 deelvragen nog maar weinig te bedenken is. Je hebt hier dus genoeg aan. De vragen zijn concreet en duidelijk geformuleerd en sluiten aan op je interesse (in dit voorbeeld: make-up).
Welke onderzoeksmethoden passen hierbij?
Naast marketingrapporten van de betreffende make-up merken, zou je kunnen denken aan een interview met de marketingafdeling (in e-mail vorm of bijvoorbeeld een telefonisch gesprek) van een betreffend make-up merk. Denk niet te moeilijk: ook internationale bedrijven hebben hun afdelingen in Nederland. Of je probeert contact op te nemen met een influencer die regelmatig reclame maakt voor één van je make-up merken waar je het over gaat hebben: ik noem maar wat, je kunt van alles bedenken!
Voorbeelden van onderwerpen per profiel
Er zijn uiteraard eindelijk voorbeelden te bedenken voor onderwerpen voor het profielwerkstuk. Ik heb geprobeerd om wat actuele onderwerpen voor je op een rijtje te zetten. Misschien staat er wel iets leuks voor je tussen, of krijg je hierdoor inspiratie voor een ander onderwerp.
Vind je het nog steeds lastig om iets te bedenken? Stuur mij gerust een berichtje, ik help je ook graag bij het maken van je profielwerkstuk!
| Cultuur en maatschappij | De ontwikkeling van x gedurende de jaren x t/m nu. De invloed van social media op het vertrouwen in de politiek. Het vertrouwen in het nieuws/de politiek vóór en na Covid-19. |
| Economie en maatschappij | De overname van Twitter door Elon Musk en de gevolgen hiervan. De samenhang tussen oorlog in Oekraïne en de energieprijzen. De toekomst: leven zonder cash? Marketingstrategieën van een bepaald kleding-/make-up merk. Het oprichten van een eigen bedrijf (incl. bedrijfsplan) |
| Natuur en gezondheid / techniek | Stikstofcrisis: wat is het en hoe is het ontstaan. Zonnebrandcrème: veilig of niet. Landelijk tekort Epi-pen: vervangend middel / welke stoffen. Hoe werkt het eigen immuunsysteem. |
Hulp nodig?
Heb je hulp nodig bij een bepaald onderdeel van je profielwerkstuk? Vind je het lastig om een onderwerp te kiezen, een hoofd- of deelvraag te bedenken? Moeite met een zakelijke schrijfstijl of het maken van een literatuurlijst? Ik heb ervaring bij het begeleiden van profielwerstukken op HAVO en VWO niveau en kan jou bij alle vragen omtrent het profielwerkstuk helpen! Stuur een whatsapp bericht en wij maken een vrijblijvend kennismakingsgesprek om te kijken of ik jou de hulp kan bieden die jij nodig hebt!
Lees meer informatie over online bijles Duits en online examentraining Duits.
